Το "Sun & Shadow" ή αλλιώς "Φωτοευαισθησία" που είναι ο ελληνικός τίτλος, είναι μια μικρού μήκους ταινία σε σκηνοθεσία της Μελίνας Λουκανίδου. Η ταινία πραγματεύεται τη φθορά μιας ερωτικής σχέσης . Η απουσία επικοινωνίας ενός ζευγαριού και η άνιση μεταξύ τους σχέση, οπτικοποιούνται μέσα από ένα απόγευμα σε μια παραλία όπου η πραγματικότητα, η επιθυμία, το παρόν και το παρελθόν, το φαντασιακό και οι ποιητικές μεταφορές μπλέκονται φτιάχνοντας έναν ιδιαίτερο ρυθμό με έμφαση στη χρονική διάρκεια των πλάνων ως μια εμπειρία φθοράς. 

Λιγα λογια για την πλοκη

Η ιστορία ξεκινάει με το ζευγάρι που καταφτάνει κατάκοπο σε μια έρημη παραλία κάτω από τον καυτό ήλιο. Το κορίτσι έχει φωτοευαισθησία και όταν καταρρέει από την ταλαιπωρία και την έκθεση στον καυτό ήλιο, φτάνουμε στο σημείο που ζητάει από το αγόρι να της κάνει σκιά. Εκείνος αρχικά δέχεται συνειδητοποιώντας ότι είναι ένας ρόλος που δε θέλει παίξει και, πάει να βουτήξει στη θάλασσα. Στο τέλος, ενώ ο ήλιος έχει πέσει,  το αγόρι καλεί το κορίτσι με το σφύριγμά του και το κορίτσι γυρίζει το βλέμμα της μακριά του και αγκαλιάζει το σώμα της.  

Φωτογραφικες αναφορες

Η ταινία στήθηκε από την αρχή, από το σενάριο ακόμη, με έντονες οπτικές αναφορές. Το μυθιστόρημα του Abe Kobo "Η γυναίκα της άμμου"  και η ταινία "Woman in the Dunes" (1964) του Hiroshi Teshigahara που βασίστηκε στη γυναίκα της άμμου, ήταν μια βασική πηγή έμπνευσης. Η εμμονή του Teshigahara στις υφές με πολύ κοντινά πλάνα στα ιδρωμένα σώματα με τους κόκους άμμου κολλημένους και η πρωτοποριακή για την εποχή εισαγωγή του γυναικείου βλέμματος (female gaze) μας προβλημάτισαν για τις δικές μας επιλογές. 

Επίσης, το σινεμά του Tsai Ming Liang, αλλά και του Bela Tarr και η ιδιαίτερη αντιμετώπιση του φιλμικού χρόνου, ήταν ένα από τα πεδία συζήτησης για την κατασκευή της "Φωτοευαισθησίας". 

Η άμμος που καταρρέει και είναι παρούσα σε κάθε πλάνο της ταινίας, λειτουργεί ως μεταφορά της φθοράς στη σχέση του ζευγαριού, όπως η βροχή έρχεται ως μεταφορά της μοναξιάς που τρυπώνει από παντού στην ταινία "Goodbye Draggon Inn" του Ming-Liang.

Τέλος η ταινία "Climates"  (2006) του Nuri Bilge Ceylan ήταν μια αναφορά που μελετήσαμε για την κινηματογράφηση της φθοράς μιας ερωτικής σχέσης. 

Κινηματογραφικη γλωσσα

Από την αρχή του πρότζεκτ ξέραμε οτι η φωτογραφία του πρότζεκτ είναι συνυφασμένη με την σκηνοθεσία της. Ακολουθώντας, λοιπόν, το σενάριο, θελήσαμε να κρατήσουμε μια αυστηρότητα στην κατασκευή της φιλμικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας κυρίως στατικές συνθέσεις με την κάμερα κλειδωμένη στο τριπόδι, επιτρέποντας ελάχιστες κινήσεις και ελάχιστες αλλαγές εστίασης. Οι φακοί που επιλέξαμε είναι η σειρά LOMO Illumnina mkII και από το σετ κρατήσαμε τις εστιακές αποστάσεις 35mm και 85mm. Ο 35mm ήταν η επιλογή μας για τα διπλά κάδρα και ο 85mm για τα περισσότερα κοντινά και τα γενικά (από μακρινή θέση σε σχέση με το θέμα). 

Το ντεκουπάζ δημιουργήθηκε με μια προσπάθεια να κατασκευαστούν 3 διαφορετικοί οπτικοί άξονες. Η πραγματικότητα της παραλίας ως ρεαλιστική συνθήκη του παρόντος χρόνου, το σκαθάρι ως μια παράλληλη ύπαρξη που λειτουργεί ως μεταφορά, και τέλος, ο κόσμος του παρελθόντος και του ασυνείδητου που οπτικοποιείται σε ένα σπίτι γεμάτο άμμο. Το αμμόσπιτο έχει μια πιο σκοτεινή προσέγγιση σε σχέση με την παραλία. 

Σχετικά με τον φωτισμό, αποφασίσαμε να στυλιζάρουμε το εσωτερικό του σπιτιού δημιουργώντας μια σειρά από φωτεινές και σκοτεινές περιοχές πειράζοντας το φυσικό φως και φτιάχνοντας μια συνθήκη "τσιμπημένου" ρεαλισμού οδηγώντας με το φως το μάτι του θεατή στο θέμα μας. Φτιάξαμε διαφορετικές συνθήκες για το πρώτο επίπεδο που είναι το κορίτσι και για το δεύτερο επίπεδο που βρίσκεται το αγόρι. Στην παραλία, το φυσικό φως, προσεκτικά επιλεγμένο όσον αφορά τη θέση του ήλιου σε σχέση με την κάμερα,  ενισχύεται με μικρά ή μεγάλα γεμίσματα. Εδώ υπήρχε το ρίσκο να φτιάξουμε μια εικόνα που να θυμίζει διαφημιστική ταινία όπου όλα είναι φωτεινά. Ωστόσο, επιλεξαμε να είμαστε διακριτικοί στα "γεμίσματα" των σκοτεινών περιοχών ώστε αυτά να λειτουργούν στις διαφορετικές θέσεις των ηθοποιών. Τον κανόνα αυτό, τον παραβήκαμε στο ηδονοβλεπτικό πλάνο του αγοριού που σκουπίζεται με την πετσέτα μόλις βγει από το νερό, όπου προσπαθήσαμε να αναδείξουμε με το πλάγιο φως και την κόντρα του ήλιου ένα καλογυμνασμένο σώμα που κολακεύεται από το φως ενισχύοντας την λαγνεία ενός γυναικείου βλέμματος.

Location

Σημαντική για την ταινία ήταν και η επιλογή των location. Ο αμμόλοφος της παραλίας Καλογριά Αχαΐας, δίπλα στο υπέροχο δάσος της Στροφυλιάς, αποτελεί ένα σχετικά γνωστό location για γυρίσματα διαφημιστικών. Η πρόσβαση είναι σχετικά εύκολη με μόλις 10 λεπτά περπάτημα από τον κοντινότερο δρόμο. Ο νοτιοδυτικός προσανατολισμός του αμμόλοφου, ήταν ιδανικός καθώς μας έδινε μια σειρά από επιλογές για να μπορούμε χρησιμοποιήσουμε το φυσικό φως. 

Το "αμμόσπιτο" ήταν ένα εγκατελειμμένο οίκημα στα Καλύβια Θορικού όπου μας δόθηκε άδεια να παρέμβουμε τοποθετώντας 3 τόνους άμμου!!! Οι αμμόλοφοι φτιάχτηκαν με διάφορες τεχνικές, με τη βοήθεια όλου του συνεργείου που κουβαλούσε την άμμο, υπό της οδηγίες της εξαιρετικής Art Director Χρύσας Σερδάρης.  Το οίκημα, είχε τον ιδανικό προσανατολισμό όσον αφορά τον ήλιο καθώς μετά το μεσημέρι ήταν 3/4 backlight (σε σχέση με τη θέση της μηχανής), συνθήκη ιδανική για να φωτίσουμε το εσωτερικό. Την ανακάλυψη του οικήματος τη χρωστάμε στα ρεπεράζ της παρέας του Γιώργου Μπισδίκη και του Δημήτρη Γκότση.

Εξοπλισμος

Η ταινία πραγματοποιήθηκε με ελάχιστα μέσα και με προϋπολογισμό που καλύφθηκε από τη σκηνοθέτρια και τον παραγωγό χωρίς κάποια εξωτερική χρηματοδότηση. Η κάμερα που χρησιμοποιήθηκε είναι ARRI ALEXA MINI με το σετ φακών Lomo Illumina. Επιπρόσθετα χρησιμοποιήσαμε τα φίλτρα της Hollywood BlackMagic σε ένταση 1/4 για τον νορμάλ φακό (35mm) και σε ένταση 1/2 για τον τηλεφακό (85mm) ώστε να υπάρχει συνέπεια στο αποτέλεσμα. 

Για τον έλεγχο του φωτισμού, είχαμε μόνο ανακλαστικά μέσα, κυρίως reflecter, λευκά και μαύρα φελιζολ και μερικούς DIY καθρέφτες με τους οποίους προσπαθήσαμε να στείλουμε το φως μέσα στο σπίτι και να το ανακατευθύνουμε φωτίζοντας αποκλειστικά με τη χρήση του ηλιακού φωτός χωρίς να ανάψουμε τεχνητές πηγές φωτισμού. Σημαντική βοήθεια πήραμε και από τα μαύρα πανιά τα οποία πίσω από την κάμερα βοηθούσαν στη δημιουργία contrast.

Γυρισμα

Τα γυρίσματα της ταινίας έγιναν τον Σεπτέμβριο του 2021 και κράτησαν 3 μέρες.  2 ημέρες στην παραλία Καλογριά και 1 ημέρα στο αμμόσπιτο. Από την προπαραγωγή και με την προσεκτική μελέτη της πορείας του ήλιου "κλειδώσαμε" σε ένα αυστηρό πρόγραμμα όπου όλα ήταν προβαρισμένα, (ερμηνείες, κάδρα, φακοί, καθρέφτες, ανακλαστήρες κλπ) και τρέχαμε να προλάβουμε την πορεία του ήλιου. 

CAST & CREW

Το cast και το συνεργείο της ταινίας απαρτίστηκε από τις/τους παρακάτω:

CAST 

Λία Μπάστα

Νικόλας Seymour Σταθόπουλος

Kobo το σκαθάρι

CREW

Σκηνοθεσία, σενάριο, μοντάζ Μελίνα Λουκανίδου

Παραγωγή Μελίνα Λουκανίδου, Γιώργος Μπισδίκης

Διεύθυνση Φωτογραφίας Μιχάλης Γκατζόγιας

1st AC Νεφέλη Ντακοζούδη

Καλλιτεχνική Διεύθυνση Χρύσα Σερδάρη

Διεύθυνση Παραγωγής Γιώργος Μπισδίκης

Βοηθοί Παραγωγής Emily Constantin, Περίανδρος Αλεξούλης

Ηχολήπτης Γιώργος Σαραντίνος

Σχεδιασμός ήχου και μίξη ήχου Γιώργος Μπισδίκης

Σκριπτ Σωτήρης Χαριζάνης

Color Grading Σοφοκλής Μπιμπής

Gaffer Γιώργος Μπισδίκης

Σχεδιασμός Τίτλων Νίκος Πάστρας

Post

Το μοντάζ έγινε από την σκηνοθέτρια Μελίνα Λουκανίδου, ο ηχητικός σχεδιασμός από τον πολυτάλαντο Γιώργο Μπισδίκη και το color grading από τον Σοφοκλή Μπιμπή. Στο color grading προσπαθήσαμε με τον Σοφοκλή, να κρατήσουμε την ατμόσφαιρα του γυρίσματος και δουλέψαμε κυρίως στο να εξισορροπήσουμε αποκλίσεις της έκθεσης, τη συνέπεια στο χρώμα του ουρανού που διαρκώς άλλαζε ανάλογα με τη γωνία λήψης, αλλά και με την ώρα. Επίσης, προσπαθήσαμε μέσα από τον ελεγχόμενο κορεσμό των χρωμάτων να κρατήσουμε μια διαφοροποίηση ανάμεσα στο χρώμα της άμμου και στα skintones των ηθοποιών ώστε να "ξεφοντάρουν" αλλά να παραμένουν στην ίδια παλέτα. Αρκετά δύσκολη η ισορροπία ειδικά με τα μαυρισμένα από το καλοκαίρι δέρματα που πλησιάζουν στην τονικότητα της άμμου.

Festival

Η ταινία προβλήθηκε στο εθνικό σπουδαστικό τμήμα του 45ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας (DISFF) όπου και βραβεύτηκε με

• Βραβείο Σχεδιασμού Ήχου στον Γιώργο Μπισδίκη 
• Βραβείο Φωτογραφίας «Ντίνος Κατσουρίδης» στον Μιχάλη Γκατζόγια

Επίσης, η ταινία προβλήθηκε στο 28ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας (AIFF) όπου και βραβεύτηκε με την ΥΠΟΤΡΟΦΙΑ ΣΧΟΛΗΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΑΝΤ1. 

Η ταινία θα προβληθεί και στο 63ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στα πλαίσια των προβολών των βραβευμένων ταινιών της Δράμας. 

Η "Φωτοευαισθησία" αποτελεί την πτυχιακή ταινία της Μελίνας Λουκανίδου με την οποία αποφόιτησε από το Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ.

Περισσότερα stills της ταινίας εδώ

Screenings & Awards:
- 45th DRAMA International Film Festival 2022 Student (Best Direction of Photography “Dinos Katsouridis”) & (Best Sound Design)
- 28th Athens International Film Festival (Award Screenwriting School Scholarship from the Greek Channel ANT1)
- 63th Thessaloniki International Film Festival (Screening of Awarded Short Films from DISFF)
- 11th Athens International Digital Film Festival AIDFF (Honorable Mention Young Directors)
- 14th International Short Film Festival Psarokokalo
- 5th Athens Marathon International Film Festival
- 2nd Aigio International Short Film Festival "Theodoros Angelopoulos"
- 4th CINERGO INTERNATIONAL FILM FESTIVAL (Best Direction of Photography)
- 6th Santorini Film Festival
- 9th International Film Festival in Bangkok Signs of the Night
- 3rd Thessaloniki Free Short Festival
- 7th Berlin Revolution Film Festival
- 14th Ljubljana International Short Film Festival – EUROPANORAMA
- 5th Athens Short Film Festival
- 11th Chania Film Festival
- 9th Contact International Student Film Festival in Izmir, Turkey
- 11th Kraljevski Film Festival in Serbia